Lessen uit de tuchtrechtspraak

In de tuchtrechtspraak worden veel klachten ongegrond verklaard. Er komen ook klachten voor het voetlicht die wel gegrond worden verklaard en waarbij de accountant vervolgens een tuchtmaatregel wordt opgelegd. In dit artikel wijzen wij u op een aantal valkuilen uit tuchtzaken en geven wij adviezen ter voorkoming dat u in eenzelfde situatie terecht komt.

Valkuilen bij naleving van de objectiviteit:

• bij overdracht van een onderneming beide partijen begeleiden en hierin geen bedreiging zien voor naleving van de objectiviteit;
• bij overdracht van een onderneming beide partijen begeleiden en geen vastlegging maken hoe is omgegaan met de bedreiging voor naleving van de objectiviteit.

Casus 1

De betreffende onderneming was van twee broers. Na het overlijden van de ene broer erft zijn weduwe zijn aandeel in de onderneming. De zwager wil het aandeel van de weduwe overnemen. Beiden zijn cliënt bij de accountant. De zwager verzoekt de accountant in het kader van de overname de waarde van de aandelen te bepalen en namens hem een openingszet te doen in de onderhandelingen met de weduwe. De accountant heeft enkel in overleg met de zwager de waardebepaling opgesteld en namens deze een voorstel gedaan voor de overnamesom.

Oordeel van de accountantskamer:

De accountant had daarin een bedreiging moeten zien voor de naleving van de objectiviteit. Op dat moment was hij immers ook nog de accountant van de weduwe. Dat de weduwe bij de overname een andere adviseur had ingeschakeld doet hieraan niet af. De weduwe mocht immers in beginsel van betrokkene als haar accountant verwachten dat hij ook haar belangen zou behartigen. De accountant bleek hier geen bedreiging voor de naleving van het beginsel van objectiviteit te zien. Dit leverde een schending op van artikel 21 VGBA (identificeren en beoordelen bedreiging en nemen toereikende maatregelen).

Casus 2

Vader draagt onderneming over aan zoon. Beiden zijn cliënt bij de accountant. De accountant begeleidt samen met een collega-accountant beide cliënten bij de overdracht van de onderneming. De accountants hebben in hun dossier niet vastgelegd hoe zij omgingen met de (mogelijke) bedreiging voor hun objectiviteit als gevolg van de (mogelijk) tegengestelde belangen van de partijen.

Oordeel van de accountantskamer:

In deze casus is niet voldoende aannemelijk gemaakt dat de accountants de belangen van klagers daadwerkelijk niet goed behartigd hebben. De accountants hebben echter onvoldoende aan partijen kenbaar gemaakt wat hun rol was en hoe zij omgingen met de (mogelijke) bedreiging voor hun objectiviteit als gevolg van de (mogelijk) tegengestelde belangen van beide partijen. De accountants hebben hierover niets in hun dossier vastgelegd, zodat niet kan worden vastgesteld of en op welke wijze zij partijen hebben geïnformeerd. De accountants hebben aldus gehandeld in strijd met het fundamentele beginsel van objectiviteit.

Adviezen:

Herken in dit soort situaties de mogelijke bedreiging van uw objectiviteit en handel naar bevind van zaken:

• overweeg in hoeverre u als accountant beide partijen objectief kunt begeleiden in de specifieke situatie;
• leg deze overweging vast in uw dossier;
• communiceer duidelijk met uw cliënten over uw rol en hoe u omgaat met de (mogelijke) bedreiging van uw objectiviteit;
• leg deze communicatie vast in uw dossier;
• zodra u tijdens de opdrachtuitvoering tot het inzicht komt dat u niet (meer) objectief beide partijen kunt begeleiden, neem dan direct toereikende (aanvullende) maatregelen;
• leg deze maatregelen ook vast in uw dossier samen met de overwegingen die geleid hebben tot de maatregelen.