Leerpunten uit de toetsingsbevindingen van de AFM

Leerpunten uit de toetsingsbevindingen van de AFM Uit de Instellingsspecifieke conclusies en bevindingen behorende bij het in de eerste helft van 2017 gepubliceerde AFM-rapport “Kwaliteit OOB-accountantsorganisaties onderzocht” zijn controleonderdelen te  onderkennen waarop dossiers zijn afgetoetst van wettelijke controle van niet-OOB controlecliënten (15 afgetoetste dossiers).

In het algemeen worden er te weinig of op onvoldoende wijze gegevensgerichte controles uitgevoerd. Het is belangrijk om vast te stellen welke gegevensgerichte en welke aanvullende gegevensgerichte werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Daarbij is het ook van belang hoeveel werkzaamheden moeten worden uitgevoerd gerelateerd aan de gewenste betrouwbaarheid. Denk hierbij in dit kader aan de uitvoering van steekproeven.

Er is meerdere malen geconstateerd dat de interne beheersmaatregelen, waarop gesteund wordt in de controle, niet zijn getest op effectieve werking.

Opvallend in het rijtje zijn de onvoldoenden op gegevensgerichte cijferanalyses. Door Extendum is hiervoor overigens een formulier ontwikkeld, waarin de onderdelen van NVCOS 520.5 zijn uitgewerkt.

Een punt dat ook vaker voorkomt is het niet vast stellen van de betrouwbaarheid van de controle-informatie. Dus waar komt de informatie vandaan en waarom vinden wij die betrouwbaar.

Ook een punt van belang is het niet verifiëren van verkregen inlichtingen. De inlichtingen zijn door de accountant niet gestaafd met andere bronnen.

Hieronder staan voor de volledigheid de controleonderdelen die in meerdere dossiers zijn afgetoetst:

• Het niet uitvoeren van noodzakelijke gegevensgerichte werkzaamheden (24 keer);
• het niet vaststellen van de effectieve werking van de interne beheersmaatregelen waarop in de controle wordt gesteund (14 keer);
• het niet uitvoeren van de cijferanalyse met voldoende diepgang, door vooraf te evalueren of de verwachtingen voldoende nauwkeurig zijn, de omvang te bepalen van een eventueel verschil dat aanvaardbaar is zonder nader onderzoek en de verschillen voldoende te onderzoeken; (9 keer);
• het niet vast stellen van de betrouwbaarheid van controle-informatie  (6 keer);
• Het niet uitvoeren van voldoende gegevensgerichte werkzaamheden (6 keer);
• het niet uitvoeren van andere gegevensgerichte werkzaamheden ten aanzien van een post (4 keer);
• het niet adequaat verifiëren van verkregen inlichtingen (4 keer);
• het niet of onvoldoende evalueren van de bevindingen van de waarderingsdeskundige (3 keer);
• het niet vaststellen van de effectieve werking van de functiescheidingen waarop wordt gesteund (2 keer);
• het onvoldoende uitvoeren op de ingeschatte mate van voortgang van de onderhanden projecten op balansdatum, de nauwkeurigheid en volledigheid van de verliesvoorziening, en het voldoen aan de verslaggevingsvereisten voor toepassing van tussentijdse winstneming. (2 keer);
• het niet uitvoeren van werkzaamheden om vast te stellen dat de werkzaamheden van de interne auditfunctie  waarvan hij gebruik heeft gemaakt, adequaat zijn voor de doeleinden van zijn controle (2 keer).

Aanbevelingen

Het is belangrijk een goede structuur te hebben in het controledossier en er voor te zorgen dat er geen open eindjes zijn. Indien er bijvoorbeeld sprake is van een interne beheersmaatregelen, waarop in de controle wordt gesteund, moet de opzet, het bestaan en de werking van deze interne beheersmaatregelen worden getest. Ook is het van belang dat de controle-informatie voldoende wordt geverifieerd.

Verder is aandacht op z’n plaats voor het op een juiste manier uitvoeren van gegevensgerichte cijferanalyses.Het bovenstaande geeft u wellicht stof tot nadenken ten aanzien van uw eigen controledossiers.