De Uber-chauffeur; ZZP’er of werknemer?

In het inmiddels welbekende (of beruchte) Deliveroo-arrest van 24 maart 2023 heeft de Hoge Raad een toetsingskader geschetst voor het beantwoorden van de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst of niet.

De mantra van de Hoge Raad luidt nog steeds dat het antwoord afhangt van alle omstandigheden van het geval, waarbij ook (nog steeds) de hoedanigheid en bedoeling van partijen een rol kan spelen.

De Hoge Raad

De Hoge Raad heeft een negental punten genoemd die een rol kunnen spelen bij die beoordeling. Die zijn ruimer dan sec het langslopen van de bekende criteria van artikel 7:610 BW arbeid, loon gezag en gedurende een zekere tijd.

Welke punten spelen een rol bij de beoordeling?

Het gaat aldus de Hoge Raad om:

1. De aard en duur van de werkzaamheden;
2. De wijze waarop deze en de werktijden worden bepaald;
3. Of de uit te voeren werkzaamheden zijn ingebed in de kernactiviteit van de organisatie, zoals de zorg ZZP’er in een ziekenhuis of de docent ZZP’er op een school;
4. De eventuele verplichting de werkzaamheden persoonlijk te verrichten;
5. De wijze waarop de contractuele verhoudingen van partijen en bijbehorende beloningen tot stand is gekomen;
6. De hoogte van deze beloningen;
7. Het gewicht van een contractueel beding of een overeenkomst als arbeidsovereenkomst dient te worden aangemerkt;
8. Of de degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt;
9. Of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt.

Prejudiciële vraag

Over dat laatste punt is aan de Hoge Raad een zogenaamde prejudiciële vraag gesteld in de door de FNV aangespannen zaak tegen Uber. Deze vraag luidt of het bij de bepaling of de overeenkomst een arbeidsovereenkomst is of niet, van doorslaggevende betekenis is als degene die de werkzaamheden verricht zich gedraagt als ondernemer in het economisch verkeer.

Die gedragingen kunnen bijvoorbeeld zijn; het verwerven van een reputatie als ondernemer, uit acquisitie, uit het kader van de fiscale behandeling, het aantal opdrachtgevers of de duur waarvoor hij zich in de regel contracteert bij zijn opdrachtgevers.

Advies van de Advocaat-Generaal

De Advocaat-Generaal (AG) die de Hoge Raad adviseert, komt – kortgezegd – tot de slotsom dat de betekenis van dit laatste punt beperkt is. Aan ‘persoonlijk ondernemerschap’ wordt, aldus de AG, pas toegekomen wanneer een toetsing aan de andere acht gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest, geen uitsluitsel geeft over de vraag of een werkrelatie als arbeidsovereenkomst moet worden beschouwd of niet. Dat sluit ook aan bij het nu aanhangige wetsvoorstel VBAR (De wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties ).

Het advies van de AG is in haar algemeenheid niet in het voordeel van de ZZP’ers, maar nu is eerst de Hoge Raad aan zet. Wordt vervolgd. Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of opmerkingen of wilt u een ander onderwerp bespreken? Neemt u dan contact met ons op, we helpen u graag!

Bron: rechtspraak.nl
Bron: Advies Hoge Raad